د بریټانیا د پوځ لوی درستیز خپلو سرتیرو ته لارښوونه کړې چې افغانستان کې د دغه هیواد د ځانګړو ځواکونو له خوا د لسګونو ملکي افغانانو د وژلو د تورونو په اړه پلټنو کې همکاري وکړي. سر پیټریک سانډرز سرتیرو ته ویلي، هر هغه سند دې څیړنډلې ته وسپاري چې په اړوند څیړنو کې مرسته کولی شي.
هغه په داسې حال کې سرتیرو د یو لیک په استولو سره دغه غوښتنه کړې چې په دفاع په وزارت کې مخ په زیاتیدونکي اندیښنې راټوکیدلې وې چې ښایې د ځانګړو ځواکونو غړي د څیړنو لپاره د اسنادو په برابرولو کې همکاري ونه کړي.
دغه پلټنې د روان کال په لومړیو کې په داسې حال کې پیل شوې چې ادعا شوې وه، په افغانستان کې د عملیاتو پر مهال د څانګړو ځواکونو د غړو له خوا نږدې ۸۰ ملکیان په شکمنو شرایطو کې وژل شوي دي.
د دفاع وزارت او شاهي پوځي پولیس هم تورن شوي چې د ملکي تلفاتو د ادعاوو په اړه یې سمې څیړنې نه دي کړي.
په هغه لیک کې چې ګومان کیږي د ۲۰۱۰ او ۲۰۱۳ کلونو ترمنځ په افغانستان کې میشتو ټولو سرتیرو ته استول شوی وي، جنرال سنډرز ویلي: "زه غواړم چې تاسو ته په واضح توګه ووایم چې له دغې پلټنې بشپړ ډول ملاتړ کوم او غواړم چې د پوځ ټول غړي هم د دې پلټنو ملاتړ او ورسره همکاري وکړي."
۵۷ کلن جنرال سنډرز، چې په ۲۰۲۴ کال کې تقاعد کیږي، عسکرو ته دا هم ویلي چې د پلټنو ټیم حق لري چې ټول اسناد وګوري، حتی که هغه محرم اسناد هم وي.
نوموړي ټول سرتیري هڅولي چې د محرمو راپورونو او د جګړې عکسونو په ګډون د هر ډول معلوماتو له شریکولو ډډه ونه کړي، ځکه ښايي دغه معلومات له څیړنو سره مرسته وکړي.
د طالبانو غبرګون
خو د طالبانو د حکومت ویاند د بریتانیا له خوا په افغانستان د خپلو ځواکونو د جنګي جنایتونو د تورونو څېړلو ته په اشاره ویلي، خپلواکې ادارې دې په دغه هېواد کې د بهرنیو ځواکونو دا جنایتونه وڅېړي.
ذبیح الله مجاهد د ډیسمبر پر ۱غ له ملي رادیو تلوېزون سره په خبرو کې، د بریتانیا دغه څېړنې نمایشي بللې دي.
د هغه په خبره، خپلواکې ادارې باید دا ډول پلټنې وکړي او قرباني کورنیو ته جرمانه هم ور کړي.
بریتانیا اول ځل تېر کال وویل، چې په افغانستان کې د خپلو ځواکونو د جنګي جرمونو تورونه څېړي.
دغه ژمنه د بي بي سي له څېړنیز راپور وروسته وه چې پکې ویل شوي، دغو ځواکونو په شکمن حالت کې لسګونه افغانان وژلي دي.
په دې راپور کې ویل شوي و، چې د بریتانیا د پوځ یوازې یوه ټولي په شپږو میاشتو کې ښايي په بې قانونه توګه ۵۴ افغانان وژلي وي.
په دغه کنفرانس کې د متقي د وینا د متن په یوه برخه کې چې د هغه د یوه سلاکار ذاکر جلالي له خوا په اېکس ټولنیزه شبکه کې خپره شوې، راغلي: «موږ نوي نړیوال نظم ته اړتیا لرو چې پر عدالت او مساوات ولاړ وي. داسې نظم چې نړۍ ته سوله، عدالت او ثبات راولي.»
هغه وویل، دغه ډله په غزه کې د اسراییل روان ظلمونه غندي او د فلسطین مقاومت مشروع او قانوني امرګڼي.
ښاغلي متقي د خپلو خبرو په یوه برخه کې چې د طالبانو د رژیم د تحریم په اړه اشاره ښکاري وویل: «په داسې نړۍ کې چې هېوادونه د سیاسي دلایلو له مخې د بشري حقونو څخه په استفادي سره تحریم کیږي، خود یوه ریژیم په لاس چې د جګړې حدود او معیارونه یې تر پښو لاندې کړي په پرله پسې ډول د یوه ملت نسل وژنه لږ تر لږه غندل کیږي هم نه.»
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر په داسې حال کې په غزه او لوېدیځه غاړه کې د اسراییلي پوځیانو پر ظلمونو نیوکه کوي، چې دغه ډله پخپله په افغانستان کې له بشري حقونو څخه په جدي سرغړونو تورنه ده.
په افغانستان کې د دغې ډلې د حکومت دوه کاله تېریږي. په دې موده کې ځینې پخواني امنیتي ځواکونه، د پخواني حکومت کارکوونکي او مدني فعالان ځورول شوي او وژل شوي دي.
په ورته وخت کې دغې ډلې پر ښځو ډېر سخت شرایط وضع کړي او له کار او زدکړو یې بې برخې کړې دي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر له بیرغه پرته حضور
د ایران د رسمي خبري اژانس ایرنا د انځورونو له مخې، د امیرخان متقي په مشرۍ د طالبانو پلاوی په دې غونډه کې د افغانستان له رسمي بیرغ یا د طالبانو له بیرغ پرته حضور لري.
په دې انځورونو کې لیدل کېږي چې د بېلابېلو هېوادونو د پلاوو په مخ کې د اړوند هېواد رسمي بیرغ ایښودل شوی، خو د طالبانو د پلاوي پر مېز د دغې ډلې سپین بیرغ نه دی اېښودل شوی.
د ایران په شمول د نړۍ هیڅ هېواد طالبان په رسمیت نه پېژني او د سیمې هېوادونو په رسمي غونډو کې د دغې ډلې بیرغ نه کارول کیږي.
