د روغتیا نړۍوال سازمان: د غزې په اړه دې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا پرېکړه لیک عملي شي

د روغتیا نړۍوال سازمان د غزې تړانګې ته د مرستو رسولو د اړتیا په اړه د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د پرېکړه لیک د پلي کېدو غوښتنه وکړه.

د روغتیا نړۍوال سازمان د غزې تړانګې ته د مرستو رسولو د اړتیا په اړه د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د پرېکړه لیک د پلي کېدو غوښتنه وکړه.
د الجزیرې خبري شبکې د راپور له مخې؛ د روغتیا نړۍوال سازمان په غزې کې د یو شمېر روغتونونو بندېدو او په پاتې محدودو روغتیایي مرکزونو کې د ګڼې ګونې له امله په سیمه کې بشري وضعیت کړکیچن بللی دی.
د دغه راپور له مخې؛ په سیمه کې د شخړو د زیاتېدو له امله د غزې د روغتیایي کارکونکو یو شمېر غړي بې ځایه شوي او د خپلو مسلکي فعالیتونو د ترسره کولو توان نه لري.
د ملګرو ملتونو امنیت شورا د جمعې په ورځ غزې ته د بشردوستانه مرستو د زیاتولو لپاره یو پرېکړه لیک تصویب کړ او د جګړې د پای ته رسولو لپاره یې د شرایطو برابرولو هڅه وکړه.
دغه پرېکړه لیک بشردوستانه مرستو ته د بې خنډه لاسرسي د تضمین لپاره د سملاسي اقداماتو غوښتنه کوي او د شخړو د پای ته رسېدو لپاره شرایط برابروي؛ خو روسيې او امريکا له دغه پرېکړه ليک څخه ډډه وکړه.
بل خوا د اسراییل لومړی وزیر بنیامین نتنیاهو د دوشنبې په ورځ د غزې په شمال کې له اسراییلي پوځیانو سره په کتنه کې ویلي، چې د غزې جګړه به ونه دروي.
بنیامین نتنیاهو اعلان کړی، چې " ترڅو چې بریالي نه شو تر هغه موږ ارام نه کېنو ."

د اټومي انرژۍ نړۍوالې ادارې اعلان وکړ، چې د ایران اسلامي جمهوریت په میاشت کې نېږدې ۶۰ سلنه چې تر ۹ کیلو ګرامو پورې رسیږي د بډایه شویو یورانیمو د تولید کچه لوړه کړې ده. د ادارې په وینا؛ دغه اندازه یورانیم په دوو سایټونو (فردو او نطنز) کې تولیدیږي.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې؛ تهران د ۲۰۲۳ کال په لومړیو شپږو میاشتو کې د «یواف۶» هکسافلورید اورانیمو د تولید پخوانۍ کچې ته راستانه شوي دي.
د جون په میاشت کې ایران د پام وړ غني شويو یورانیمو تولید په میاشت کې درې کیلوګرامو ته راټیټ کړ.
د اټومي انرژۍ نړۍوالې ادارې غړو هېوادونو ته په خپل راپور کې ویلي، چې تهران د فردو په سیمه کې چې د یورانیمو د بډایه کولو له دوو ځایونو څخه یو دی، چې تر ۶۰ سلنې پورې د یورانیمو د تولید په کچه کې یې د بدلون خبر ورکړی دی.
د دغه راپور له مخې؛ د تهران د بډایه شویو يورانيمو د توليد د زياتوالي پرېکړه د (نومبر ۲۲) عملي کړې ده.
تر دې مخکې د اتومي انرژۍ نړۍوالې ادارې اعلان کړی و، چې د روان کال د سپټمبر میاشتې په پرتله د ایران ۵٪، ۲۰٪ او ۶۰٪ بډایه شویو یورانیمو زیرمې زیاتې شوې دي.
د اټومي انرژۍ د نړۍوالې ادارې مشر رافایل ګروسي پر نړۍوالو قدرتونو غږ وکړ، چې د ایران له حکومت سره د دغه هېواد د اټومي پروګرام په اړه خبرې اترې بیا پیل کړي.
ګروسي تېره میاشت د فرانس ۲۴ ټلویزیوني چینل سره په مرکه کې د ایران اسلامي جمهوریت د اټومي پروګرام په اړه یو ځل بیا اندېښنه څرګنده کړه او ویې ویل چې تهران د اټومي بم د جوړولو لپاره اړین مواد او ظرفیت لري.
هغه د دې په بیانولو سره چې د تهران د اټومي پروګرام په اړه لا هم ډېرې پوښتنې بې ځوابه پاتې دي، وویل چې د نړۍوالې ادارې مفتشینو د ایران په هغو مرکزونو کې چې باید یورانیم پکې نه وي، په زیاته اندازه غني شوي یورانیم یا پروسس شوي یورانیم موندلي دي.
رويټرز خبري اژانس د نومبر په ٢٥مه نېټه ليکلي، چې د اټومي انرژۍ د نړۍوالې ادارې محرم راپورونه ښيي چې ايران د درېيو اټومي بمونو لپاره تر ٦٠ سلنې پورې په کافي اندازه غني شوي يورانيم لري او لا هم له دې ادارې سره په مهمو مسايلو کې همکاري نه کوي.
د رویټرز په وینا؛ د سپټمبر په ۱۳ د وروستي راپور راهیسې د ایران د یورانیمو ۶۰٪ بډایه شویو زیرمې ۱۲۸،۳ کیلوګرامو ته لوړ شوي.
دا اندازه د ۴۲ کیلوګرامو څخه درې چنده زیاته ده، چې د ادارې د تعریف له مخې؛ په نظرياتي توګه د اټومي بم د تولید لپاره که چیرې نور هم بډایه شي کافي کېدی شي.
د نړۍوال اژانس د حکومت د بورډ په تېره غونډه کې د امریکا او اروپايي ټولنې استازو له تهران څخه وغوښتل چې د خپل ۶۰ سلنه یورانیمو د بډایه کولو پروګرام ودروي.

په دوحه کې د شخړو او بشردوستانه مطالعاتو د مرکز مشر سلطان برکات په استانبول کې "د افغانستان د راتلونکي فکري ناسته" د اتم پړاو د پیل اعلان وکړ. دا غونډه د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د ځانګړي همغږي کوونکي فریدون سینیرلي اوغلو په ګډون د مهمو شخصیتونو په شتون کې جوړه شوه.
ښاغلي برکات دغه خبر پر خپلې ایکس ټولنیزې پاڼه خپور کړی او لیکلي یې دي، چې په دې غونډه کې د ملګرو ملتونو د ځانګړي همغږي کوونکي وروستي راپور ته د کتنې ترڅنګ په افغانستان کې وروستیو طبیعي پېښو ترڅنګ له پاکستان او ایران څخه د افغان کډوالو جبري شړل او پر ښځو د لګول شویو بندیزیونو پر مسایلو خبرې وشوې.
داسې ښکاري چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د ۲۶۷۹ پرېکړه لیک له مخې د افغانستان د وضعیت په اړه د سینیرلي اوغلو خپلواکه ارزونه د دغې غونډې اصلي موضوع ده.
دغه راپور چې د نومبر په لومړیو کې د ملګرو ملتونو د سرمنشي انتونیو ګوتریش له خوا امنیت شورا ته وړاندې شو، پراخ غبرګونونه یې درلودل.
سلطان برکات چې فلسطین تبار دی او په قطر کې د دوحې په انسټیټوټ کې د سیاست په برخه کې استاد دی، طالبانو ته له نېږدې کسانو څخه شمېرل کیږي.
امیر خان متقي قطر ته د خپل لومړي بهرني سفر په ترڅ کې له دغه مرکز څخه لیدنه کړې وه.
ښاغلی برکات د "بین الافغاني خبرو اترو" په چوکاټ کې د ۲۰۱۹ کال د می په ۲۹ په قطر کې د طالبانو له پلاوي سره د ۴۵ افغان سیاسي او مدني فعالانو د ناستې یو له ترتیب کوونکو څخه و.
منتقدین وايي، چې دا مرکز د طالبانو لپاره یوه لابيګر دفتر دی، چې غربي هېوادونه دې ته وهڅوي چې له دې ډلې سره اړیکي ونیسي.

د بښنې نړۍوال سازمان یوه مسووله سمیرا حمیدي د طالبانو له بند څخه د بشري حقونو د ټولو مدافعانو، خبریالانو او منتقدینو د خوشې کېدو غوښتنه کړې ده.
نوموړې د طالبانو له بند څخه د پریسا ازاده د خوشې کېدو په هرکلي سره ټینګار کوي، چې منیژه صدیقي او ټول هغه کسان چې په خپل سر نیول شوي باید خوشې شي.
سمیرا حمیدي د دوشنبې په ورځ (د مرغومې ۴مه) پر خپله اېکس پاڼه کې لیکلي: "موږ باید د ټولو طالب مخالفینو د خلاصون غوښتنې ته دوام ورکړو؛ تر څو د دې ډلې له بند څخه خلاص شي".
نوموړې په ځانګړې توګه د منیژه صدیقي یادونه کړې، چې لا هم د طالبانو په بند کې دi.
د افغانستان د ښځو غورځنګ د مرغومې په څلورمه اعلان وکړ، چې د ښځو د حقونو فعاله پریسا ازاده له څلوېښتو ورځو وروسته د طالبانو له بنده خوشې شوه.
پریسا ازاده چې د افغان ښځو د عدالت او ازادۍ د غورځنګ غړې ده، د طالبانو استخباراتو د لړم په ۲۴ مه د کابل په لویدیځ دشت برچي کې نیولې وه.
د افغانستان د ښځو غورځنګ په دې وروستیو کې اعلان وکړ، چې طالبانو د دغه غورځنګ غړې او د بشري حقونو فعاله منیژه صدیقي د تلې په ۱۷مه نیولې وه.
د مېرمن صدیقي د روغتیايي وضعیت او د توقیف ځای په اړه تر اوسه کره معلومات نه شته.

د اسراییل لومړی وزیر بنیامین نتنیاهو د غزې په شمال کې له اسراییلي پوځیانو سره په کتنه کې وویل، چې د غزې جګړه به ونه دروي. نتنیاهو پر اسراییلي پوځیانو غږ وکړ، چې د حماس تر بشپړې تباهۍ پورې ثابت قدمه پاتې شي او جګړې ته دوام ورکړي.
نتنیاهو د دوشنبې په ورځ د غزې په شمال کې د اسراییل له پوځي اډې څخه د لیدنې پر مهال د جګړې د درولو لپاره د هېوادونو وړاندیزونه رد کړل.
فایننشل ټایمز راپور ورکړی، چې د حماس له خوا د برمته شویو بندیانو د بېرته ستنولو لپاره د اسراییل پر حکومت فشار زیات شوی دی.
یل کېږي، چې تر ۱۰۰ ډېر یرغمل اوس هم د حماس په لاس کې دي.
نتنیاهو هم د دوشنبې په ورځ په کنیست کې په یوه وینا کې وویل، چې اسراییل به د یرغمل شویو د خوشې کولو لپاره هر څه وکړي.
د راپورونو له مخې؛ ټاکل شوې د نتنیاهو نېږدې سلاکار رون ډېمر د سې شنبې په ورځ (جدي ۵مه) په واشنګټن کې د سپینې ماڼۍ او د امریکا د بهرنیو چارو وزارت له چارواکو سره د جګړې په اړه خبرې وکړي.
بنیامین نتنیاهو اعلان وکړ، چې " ترڅو چې بریالي نه شو تر هغه موږ ارام نه کېنو ."
تر دا مهاله غزه کې د وژل شویو ملکي وګړو شمېر له شل زرو اوښتی دی.

پرون دوشنبه ماښام د (مرغومي څلورمه) د سوېلي وزیرستان اعظم ورسک سیمه کې د ملک عالم جان په نوم یو قومي مشر په موټر پسې د سړک غاړې بمي چاودنه شوې چې له امله یې د هغه ورور اکبر جان پکې وژل شوی او د ملک عالم جان په ګډون دوه تنه پکې ټپیان دي.
په سیمه کې خپلواک خبریال لال وزیر افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وويل چې چادونه د ملک عالم جان د سورلۍ په موټر شوې چې ټپیان یې په سیمه کې نږدې روغتون ته د درملنې لپاره لیږدول شوي.
هغه وايي، ملک عالم جان په ۲۰۰۷ میلادي کال کې په وزیرستان کې د مېشتو ازبک وسله والو په وړاندې د جګړې مشري هم کړې وه. او اوس د زلېخيل په نوم قبېلې د نهه کسیزې شورا غړی و.
دغه چاودنه د سوېلي وزیرستان له مرکز واڼه څخه لوېديځ لور ته په ۱۶ کیلو مترۍ کې د ملک عالم جان د کور خواته شوې.
تر اوسه پورې د دغه برید مسوولیت کومې وسله والې ډلې نه دی منلی.
د سرچینې په خبره څو ورځې وړاندې هم د ملک اسلم نور په نوم یو قومي مشر له خپلو دوو زامنو سره په یوه بمي چاودنه کې وژل شوی و.
خبریال لال وزیر وايي، ملک اسلم نور او ملک عالم جان دواړو قومي مشرانو په سیمه کې له ځايي حکومت او پوځ سره نږدې اړیکې لرلې.
ویل کیږي په دې وروستیو کې په وزیرستان کې یو ځل بیا د قومي مشرانو د په نښه کولو او وژلو پیښې زیاتې شوې او ځايي حکومت یې په امنیت ساتلو کې پاتې راغلی.
