زلمی خلیلزاد وايي؛ له “منځلاري طالب مشرانو” لکه سراج حقاني، عبدالغني برادر او یعقوب مجاهد سره د امریکا چلند باید د راتلونکې په پام کې نیولو پر بنسټ وي. هغه واشنګټن ته مشوره ورکړې چې له دغو طالب چارواکو سره په چلند کې باید "د تېر وخت او د غچ اخیستنې لېوالتیا" تر اغېز لاندې رانشي.
خلیلزاد دغه څرګندونې د پنجشنبې په ورځ د طالبانو د کورنیو چارو د وزیر په اړه د نیویارک ټایمز د راپور په غبرګون کې وکړې. په دې راپور کې حقاني د طالبانو د مشر د تګلارو پر وړاندې د دغې ډلې یوازینی غږ بلل شوی دی.
په افغانستان کې د امریکا پخواني ځانګړي استازي ویلي، چې حقاني د ترهګریزو بریدونو، تښتونو او له القاعدې سره د اړیکو مخینه لري. په همدې حال کې، خلیلزاد حقاني د طالبانو د حکومت په کابینه کې د هغو نفوذ لرونکو شخصیتونو له ډلې بللی، چې "ډیر اعتدال لري او له لویدیځ سره اړیکو ته لیواله دي."
خلیلزاد حقاني، یو "بدل شوی سړی" بللی چې کولی شي طالبان په نوي لوري رهبري کړي.
خلیلزاد په خپل پیغام کې د طالبانو د حکومت د مرستیال، د کورنیو چارو او دفاع وزیرانو په اړه ویلي: “حقاني د طالبانو په مشرانو کې یوازینی کس نه دی چې د لویدیځ په وړاندې ډیر اعتدال او ښکاره دریځ لري. ملا محمد یعقوب او ملا عبدالغني برادر له هغو کسانو څخه دي چې د نجونو او ښځو د زده کړو د محدودیت مخالفت کوي.”
د امریکا پخواني سفیر د بایډن له ادارې او د ټاکنو له نوماند ډونلډ ټرمپ څخه پوښتنه کړې، چې ایا له دغو طالب مشرانو سره د امریکا چلند باید د تېر او له هغوی څخه د غچ اخیستو په نیت وي او که په راتلونکي کې د هیواد د ګټو او اهدافو پر بنسټ؟
خلیلزاد وویل، چې هغه د دویمې لارې پلوی دی. خو د خلیلزاد په وینا، امریکا باید د دغو طالب مشرانو نیت او د دوی د غوښتنو د عملي کولو وړتیا و ازمايي.
هغه زیاته کړه، چې د دې طالب چارواکو د کړنو په اړه خوشبینانه دریځ غوره کول لا له وخته ډیر مخکې دی.
نیویارک ټایمز د پنجشنبې په ورځ لیکلي چې حقاني د هبت الله اخندزاده له امر څخه ناخوښه دی او له ځینو اروپايي هېوادونو، فارس خلیج هیوادونو، روسیې او چین سره ډیپلوماټیکې اړیکې لري.
امریکا په ۲۰۱۲ کال کې د سراج الدین حقاني په مشرۍ حقاني شبکه د ترهګرو ډلو په لیست کې شامله کړه.
د امريکا فدرالي حکومت حقاني د نړيوال تروريست په توګه په رسميت وپيژانده او په لومړي سر کې يې د هغه د نيولو لپاره د معلوماتو ورکولو په بدل کې د پنځه ميليونه ډالره جایزه ټاکلې وه. د طالبانو تر واکمنۍ وروسته دا جایزه لس میلیونه ډالرو ته لوړه شوه او تر اوسه نه ده لغوه شوې.
خو امريکا په تېرو دريو کلونو کې د سراج الدين حقاني د موقعیت په اړه د معلومات لرلو سربیره، د هغه پر ضد هېڅ اقدام نه دى کړى.
د طالبانو ارګ اېکس پانې لیکلي، چې مولوي کبیر دا څرګندونې د پنجشنبې په ورځ (د لړم درېیمه) د طالبانود کډوالو او راستنېدونکو چارو وزارت له خوا یوې جوړې شوې غونډې ته وکړې.
مولوي کبیر وویل: « په افغانستان کې د بهرنیو اشغال او جګړې ګاونډیو او نورو هېوادونو ته د ګڼ شمېر افغانانو د کډوالۍ لامل شوې دي.»
مولوي کبیر وایي، چې طالبان هڅه کوي د لویو پروژو په پیلولو سره، افغانان نور د فقر له امله کډوالۍ ته مجبوره نه شي او په بهر کې مېشت افغانان خپل هېواد ته راستانه شي.
مولوي کبیر دا څرګندونې په داسې حال کې کوي، چې هره ورځ لسګونه افغانان پر ناقانونه لارو له افغانستانه وځي. د راپورونو له مخې د دغې ډلې له واکمنېدو وروسته اته میلیونه افغانان له هېواده وتلي دي.
تېره اونۍ، د راپورونو له مخې ایراني پوځیانو د افغانستان او پاکستان په پوله کې له ۲۶۰ څخه دیر افغانان په ډزو ویشتي چې په اړه یې په کور د ننه او بهر کې توند غبرګونونه راپاریدلي دي.
د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت وايي، چې شاوخوا ۸۰ زره افغانان له پاکستانه، ۱۰ زره له ترکیې او پنځه لکه او ۵۰ زره کډوال له ایرانه په زور او خپله خوښه راستانه شوي دي.
