سرچینې: په فاریاب کې خلک د طالبانو له ویرې له کورونو نه وځي

سیمهییزو سرچینو د فاریاب ولایت له دولتاباد ولسوالۍ نه رپوټ ورکړی چې د طالبانو د امنیه قوماندانۍ پر ضد د وروستیو اعتراضونو له امله، خلک له سختې وېرې سره مخ دي او له کورونو نه وځي.

سیمهییزو سرچینو د فاریاب ولایت له دولتاباد ولسوالۍ نه رپوټ ورکړی چې د طالبانو د امنیه قوماندانۍ پر ضد د وروستیو اعتراضونو له امله، خلک له سختې وېرې سره مخ دي او له کورونو نه وځي.
د رپوټونو له مخې، طالبانو له مظاهرو وروسته لسګونه کسان نیولي او د نیول شویو کسانو برخلیک لا هم ناڅرګند دی.
ډېری دوکانونه د چهارشنبې په ورځ تړلي پاتې شوي دي او خلکو د بازار پر لور تګ ته زړه نه دی ښه کړی.
اعتراضونه د اختر په دویمه ورځ هله پیل شول، چې یو شمېر ځوانانو له طالبانو سره فزیکي نښته وکړه.
طالبانو یو شمېر کسان ونیول، چې وروسته خلکو د طالبانو د امنیه قوماندانۍ خلاف اعتراض وکړ او د پخواني مرستیال ولسمشر مارشال عبدالرشید دوستم په پلوي یې غږ پورته کړ.
سرچینو تایید کړې چې طالبان اوس هم د مظاهرهچیانو د پېژندلو لپاره کور په کور تلاشي کوي او د خلکو ترمنځ د پراخې وېرې فضا خپره شوې ده.
د اعتراض پر مهال خلکو د «زنده باد دوستم» شعارونه ورکول.

د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزیر نورالدین عزیزي وايي، چې ددوی ډله د قوشتېپې له کانال نه یوازې د افغانستان د کرنې او حق په کچه اوبه کاروي او هدف یې هم د فقر کمول دي. نوموړی وايي، د افغانستان وضعیت د ثبات په حال کې دی او ګڼې «اقتصادي پروژې» پلي کېږي.
نورالدین عزیزي د قزاقستان له جیبک جولي تلویزیوني شبکې سره په ځانګړې مرکه کې ویلي، چې د افغانستان وضعیت د ثبات په حال کې دی او ګڼې «اقتصادي پروژې» پلي کېږي.
نورالدین عزیزي وايي، چې افغانستان د منځنۍ اسیا، پاکستان او ایران پر وارداتو ډېر متکي دی او له همدې امله هڅه کوي له قزاقستان سره دوه اړخیزه سوداګري نوره هم پراخه کړي.
د عزیزي په وینا، په تېرو دوو کلونو کې د افغانستان او قزاقستان ترمنځ څو سوداګریزې ناستې شوې دي.
د طالبانو او قزاقستان ترمنځ د اورګادي پر یوې نوې پټلۍ هوکړه شوې، چې سویلي اسیا له ختیځې اسیا سره ونښلوي.
د طالبانو د سوداګرۍ وزیر دا پروژه د افغانانو یو پخوانی خوب بولي.
همداراز، قزاقستان د یو ترانزیتي دهلېز د بیا رغولو هڅه کوي، چې د افغانستان شمال له جنوب سره ونښلوي. عزیزي وویل: « موږ د دې ابتکار لپاره له قزاقستان نه ځانګړې مننه کوو».
د عزیزي په وینا، افغانستان اوس کولی شي خپل توکي د ترانزیتي لارو له لارې د هېواد له شمال نه جنوب ته ولېږدوي. هغه دوه اصلي لارې یادې کړې چې تورغونډۍ – هرات – کندهار – سپین بولدک او حیرتان – تر پاکستان پورې لارې دي.
نورالدین عزیزي د قوشتېپې کانال د جوړېدو موضوع هم یاده کړې او وايي، چې « دا پروژه د افغانانو د سوکالۍ لپاره ده. زموږ هدف د فقر کمول او د کرنې پراختیا ده».
هغه زیاته کړې چې ځینې ګاونډیان د اوبو د منابعو له امله اندېښنه لري، خو طالبان یوازې هغه اندازه اوبه کاروي چې د افغانستان قانوني حق دی او د افغانستان کرنه ورته اړتیا لري.
د طالبانو دغه وزیر وايي، چې اوس هم ډېر افغانان د درملنې لپاره پاکستان او هند ته ځي، خو دوی غواړي چې د روغتیا او تعلیم سکتورونه پخپله جوړ او پیاوړي کړي.
هغه په دې برخه کې د قزاقستان د همکارۍ هیله ښودلې ده.

د امریکا د مرکزي قوماندانۍ رییس جنرال مایکل ای کورېلا ویلي چې د طالبانو له واکمنېدو وروسته افغانستان د داعش پر وړاندې خپلې هڅې زیاتې کړې او ډیری جنګیالي یې د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې قبایلي سیمو ته تمبولي دي. کوریلا پاکستان په « ترهګرۍ ضد نړۍ کې یو فوق العاده ملګری» وباله.
کوریلا، چې سږ کال په دوبي کې تقاعد کېږي، د سې شنبې په ورځ د امریکا د کانګرس د وسله والو ځواکونو جرګه ګۍ ته د خبرو پرمهال وویل، چې داعش خراسان، چې په افغانستان کې فعالیت لري، د هغو متحرکو ترهګرو په ډله کې دی، چې د امریکا په ګډون په نړۍ کې په « بهرنیو دسیسو» کې ښکیل دی.
کوریلا له داعش-خراسان سره په مبارزه کې د پاکستاني پوځ او لوی درستیز عاصم منیر د رول په اړه وضاحت ورکړی دی.
کوریلا په خپلو خبرو کې وویل، چې « له پاکستان سره د یوې فوق العاده ملګرتیا له لارې، دوی داعش-خراسان تعقیب کړی دی، لسګونه یې وژلي دي. د هغو اړیکو له لارې چې موږ یې ورسره لرو، [او] د استخباراتو چمتو کولو له لارې، دوی لږترلږه پنځه د داعش-خراسان لوړ ارزښتي اشخاص نیولي دي».
کورېلا وايي، چې پاکستان د ۲۰۲۱ کال د اګست پر ۲۶مه نېټه د کابل هوايي ډګر د ځانمرګي برید عامل امریکا ته سپارلی.
هغه زیاته کړه، « لومړۍ اړیکه راسره د پوځ مشر منیر ونیوله، چې ما هغه نیولی دی، چمتو یم چې امریکا ته یې واستوم».
کوریلا پاکستان په « ترهګرۍ ضد نړۍ کې یو فوق العاده ملګری» وباله او ویې ویل چې اسلام اباد د امریکا په «محدودو استخباراتي معلوماتو» سره داعش-خراسان تعقیبوي.
هغه وايي، چې متحده ایالات باید له هند او پاکستان دواړو سره اړیکې وپالي او ددې لامل د اسلامي دولت خراسان څانګې پر وړاندې د پاکستان د پوځ رول ګڼي.
کورېلا د جرګې غړو پوښتنو ته په ځواب کې وویل، « همدغه وجه ده چې موږ اړتیا لرو له پاکستان او هند دواړو سره اړیکې ولرو. زه باور نه لرم چې دا یو دوه ګونی بدلون دی، چې که له هند سره مو اړیکه لرله، نو له پاکستان سره یې نشو لرلای».
هغه زیاته کړه، « موږ باید د اړیکو پر ګټو تمرکز وکړو او د هغو مثبتو اړخونو ته وګورو چې دا اړیکې یې لري».
د کوریلا دا څرګندونې داسې مهال دي، چې د پاکستان لوی درستیز عاصم منیر سبا په یوه رسمي سفر واشنګټن ته ځي او ویل کیږي امریکايي چارواکي به له نوموړي سره د داعش ضد جګړې او د چین او اسلام اباد د تودو اړیکو او یو لړ نورو مسایلو په اړه هم سره خبرې وکړي.

د طالبانو د حج او اوقافو وزارت ویلي، چې د چهارشنبې په ورځ ۳۵۶کسان د حج د مراسمو له ترسره کولو وروسته له سعودي عربستان څخه کابل ته ستانه شول. سږ کال شاوخوا ۳۰۰۰۰افغان حاجیان د حج د مراسمو د ترسره کولو لپاره سعودي عربستان ته تللي وو.
د طالبانو د حج او اوقافو وزارت لیکلي چې دا حاجیان د کابل او لغمان ولایتونو دي چې د کام ایر په واسطه له سعودي عربستان څخه په لومړۍ الوتنه کې د کابل هوايي ډګر ته رسیدلي دي.
سږ کال افغان حاجیانو د کورنیو هوايي شرکتونو په ۹۷الوتنو کې سعودي عربستان ته سفر کړی دی.
طالبان وايي چې په راتلونکو ورځو کې د حاجیانو لپاره د بیرته ستنیدو الوتنې هم د نورو ولایتونو هوایي ډګرونو ته پلان شوې دي.
د طالبانو د حج او اوقافو وزارت مرستیالانو، زر محمد حقاني او عزیز الرحمن منصور د کابل په هوايي ډګر کې حاجیانو ته ښه راغلاست ووایه.
طالبان وايي چې افغان حاجیانو سږ کال د حج مراسم پرته له کومې ستونزې ترسره کړل، خو افغان حاجیانو افغانستان انټرنشنل ته په خپلو ویډیوګانو او پیغامونو کې د ډېرو لګښتونو باوجود د طالبانو له ناسمو او بې کیفیته خدمتونو شکایتونه کړي دي.

د طالبانو د چارو ادارې عمومي رییس ویلي، چې په تېرو دوو لسیزو کې یې ښودلې چې زورور یې څه ډول مات کړل، خو اوس یې ټولو ته د ورورولۍ لاسونه اوږده کړي.انور دا څرګندونې داسې مهال کوي، چې د طالبانو یوه سیاسی مخالف عبدالرشید دوستم دا ډله د لیلې دښتې په څېر برخلیک باندې ګواښلې ده.
شیخ نورالحق انور نن په کابل کې د طالبانو تر واک لاندې د چارو ادارې کارکوونکو ته د وینا پر مهال ویلي:«موږ په تېرو دوو لسیزو کې وښودله چې زورور مو څه ډول مات کړل، لکه د «اوس او خزرج» ، تاسې د جاهلیت او ظلمونو په کارونو ویاړئ، خو افغانان په دا ډول ظلمونو د شرم احساس کوي.»
نوموړي په اتحاد کولو ټینګار کړی او ویلي یې دي، چې افغانان په دا ډول ظلمونو د شرم احاس کوي.
انور دغه څرګندونې په داسې حال کړي، چې د تېر نظام مارشال عبدالرشید دوستم په خپل اختریز پیغام کې ویلي، چې د طالبانو واکمني به یو ځل بیا ړنګه او دا ډله به له شمالي ولایتونو څخه د وتو پر وخت بیا له سختو ګواښونو سره مخ شي.
نوموړي ویلي:« په تېر وخت کې به یې ویل د لیلې دښته کې څه وشول، خو دا ځل دې نه وايي چې د سالنګ دښته کې څه پېښ شول. دا دې هم نه وايي، چې د بادغیس دښتو کې به یې څه حال وي؟.»
د مارشال عبدالرشید دوستم دغه څرګندونې د ټولنیزو رسنیو د ځینو فعالانو له غبرګون سره هم مخ شوې او ویلي یې دي، چې په کورنیو جګړو کې ښکیل پخواني چارواکي باید په خپلو تېرو جنګې جنایتونو ونه ویاړي.

سیمهییزو سرچینو افغانستان انټرنشنل پښتو ته ویلي، چې نن چهارشنبه د بامیان ولایت په مرکزي برخې میر هاشم سیمه کې چاودنه شوې ده.
ځینو سرچینو ویلي، یاده پېښه د تېلو يه یوه پمپ کې د ګاز ډبې د چاودنې له امله رامنځته شوې چې د پېښې احتمالي مرګ ژوبلې او اوښتو زیانونو په اړه تر دې دمه کره معلومات په لاس کې نشته.
سرچینو ویلي، چې چاودنه نسبتا زوروره وه او طالبانو له پېښې وروسته سیمه کلابنده کړې ده.
ځايي طالب چارواکو د پېښې په اړه تراوسه معلومات نه دي ورکړي.
