نن (د زمري ۷مه) د افغانستان د ملي بېرغ ورځ ده، دغه ورځ هرکال د افغانانو له لوري په ځانګړو مراسمو نمانځل کېده؛ خو په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته تر ډېره د دغې ورځې نمانځنه په بېلابېلو هېوادونو کې د مېشتو افغانانو او د خواله رسنیو کاروونکو پورې محدوده شوې ده.
دغه ورځ په افغانستان کې د تېر جمهوري نظام پرمهال د ملي بېرغ ورځې په نوم ونومول شوه.
په افغانستان کې دننه او بهر یو شمېر افغانان وايي، چې د وطن پالنې احساس ژوندي ساتلو په موخه د ملي بېرغ ورځ نمانځي.
د کابل اوسېدونکی نوید «مستعار نوم» افغانستان انټرنشل- پښتو ته وايي، که څه هم طالبان نه پرېږدي چې خلک د ملي بېرغ ورځ ونمانځي؛ خو له درې رنګه بېرغ سره مینه د خلکو په زړونو کې ځای لري.
هغه وایي:« پخوا به مو په ډېرې خوښۍ دغه ورځ نمانځله؛ خو اوس تاسو ګورئ حالت داسې دي، چې ان موږ د خپل بېرغ د نمانځلو واک نهلرو.»
د بلخ ولایت د مزار شریف ښار اوسېدونکی شعیب « مستعار نوم» وايي، د ملي بېرغ د ورځې نمانځل د هېوادنۍ مینې ښکارندویي کوي.
هغه وایي:« له بده مرغه موږ د طالبانو له ډاره دغه ورځ نه شو نمانځلی؛ خو د افغانستان درې رنګه ملي بېرغ زموږ د ټولو افغانانو د هېوادني برم او عزت یو ښه سمبول دی.»
له تېرو دوو ورځو راهیسې د نړۍ په ګوټ، ګوټ کې ګڼو افغانانو د ملي بېرغ د ورځې په پلمه په خواله رسنیو کې د ملي بېرغ او یا هم له دغه بېرغ سره خپل انځورونه او لیکنې خپرې کړې دي.
په کاناډا کې مېشت افغان کامران نوري چې پر افغانستان د طالبانو له بیا ولکې وروسته دغه هېواد ته تللی وايي، چې کله هم درې رنګه بېرغ یې تر ستوګو کېږي؛ نو د وطن خوږه مینه یې پرې ماتېږي.
هغه وایي:« په تېر کې خو موږ دا ورځ ډېره په شوق په وطن کې نمانځله؛ خو اوس له بده مرغه هرڅه پېکه شوي دي. خو بیا هم په مساپرۍ کې د دغه ورځې په نمانځلو سره غواړو له خپلو ملي ارښتونو سره ژمنتیا وښیو.»
که څه هم طالبانو د واک لومړیو کې ویلي و، چې د افغانستان د ملي بېرغ په اړه به پرېکړه وروسته کېږي؛ خو څه موده وروسته یې د وزیر اکبر خان پر غونډۍ د افغانستان لوی ملي بېرغ او د ارګ په ګډون له ټولو دولتي ودانیو ملي بېرغونه راښکته کړل او پرځای یې د خپلې ډلې بېرغونه وځړاول.
د طالبانو د دویم ځل واکمنۍ په لومړیو کې ان په ځینو ولایتونو کې د هغو ځوانانو پر وړاندې له تاوتریخوالي کار واخېستل شو او ځینې یې ووژل شول، چې د ملي بېرغ د نمانځلو په موخه راټول شوي وو.
د افغانستان دری رنګه ملي بېرغ تور، سور او زرغون د لومړي ځل لپاره د ۱۳۰۷ لمریز کال کې د شاه امان الله خان د وخت لويې جرګې لهخوا تصویب شو.
له هغه وروسته د افغانستان په ملي بېرغ کې ځیني بدلونونه راغلي؛ خو په ۱۳۸۲ لمریز کال کې بیا هم هماغه پخوانی درې رنګه ملي بېرغ په لږ توپیر سره د افغانستان په اساسي قانون کې ثبت شو.
تاریخ پوهان وايي، شاه امان الله خان ملي بېرغ ته د درېیو رنګونو په غوره کولو سره د خلکو مبارزه په هغه کې منعکسه کړې ده چې تور رنګ د افغانستان د ښکېلاک د وختونو سمبول، سور رنګ د هېواد د خپلواکۍ او د شهيدانو نښه او زرغون رنګ د هېواد د پرمختګ او ښېرازۍ نښه ده.
