د امریکا د استازو جرګې دوو غړو د دغه هېواد کانګرس ته په افغانستان کې د امریکايي ځواکونو پخوانیو افغان همکارانو د ملاتړ په موخه یوه طرحه وړاندې کړې ده. د دې طرحې لهمخې؛ هغه افغانان چې د امنیتي ارزونو پړاوونه بریالي تېروي، کولای شي د دايمي مېشتېدو لپاره غوښتنه وکړي.
دغه لایحه چې «د افغانانو د وضعیت د تعدیل قانون» نومېږي؛ هڅه کوي لسګونه زره هغه افغانانو ته د دايمي مېشتېدو زمینه برابره کړي، چې له افغانستانه د امریکا تر پوځي وتلو وروسته په بېړني ډول دغه هېواد ته انتقال شوي او دا مهال په امریکا کې د «پارول» په نوم له لنډمهاله ویزو سره ژوند کوي.
د نویو بنسټونو جوړونه او د شرایط وړ اشخاصو ډېرول
په دې لایحه کې وړاندیز شوی، چې د امریکا د بهرنیو چارو وزارت تر څارنې لاندې یو ګډ کاري ګروپ جوړ شي؛ څو د هغو افغانانو د انتقال چارې همغږې کړي، چې شرایط یې پوره کړي وي.
همداراز، که دغه لایحه تصویب شي د متحدهایالاتونو د بهرنیو چارو وزارت به اړ وي، چې د کډوالۍ ځانګړې ویزې (SIV) او د کډوالو د داخلې پروګرام قضیو ته روښانه ځواب ورکړي او د دې غوښتنلیکونو د قونسلګرۍ خدمتونو او چارو مخته وړلو لپاره یو نوی شخصي او انلاین دفتر جوړ کړي.
په دغه قانون کې غوښتنه شوې، چې د شرایطو وړ افغانانو دایره دې پراخه او هغه کسان دې هم پهکې شامل شي چې له امریکایي ځواکونو سره یې کار کړی؛ په ځانګړي ډول د افغانستان د پخواني پوځ ځانګړي ځواکونه او هوايي ځواک غړي.
په لایحه کې راغلي، د کډوالۍ د ځانګړو ویزو پروګرام باید د ۲۰۲۹ کال تر پایه وغځول شي چې له افغانستان او ګاونډیو هېوادونو نه د ډېرو افغانانو لېږد اسانه شي.
په دې لایحه کې دا هم ویل شوي، چې د هغو کسانو والدینو، خوېندو او وروڼو او ملګرو ته چې د متحدهایالاتونو په وسلهوالو ځواکونو کې یې خدمت کړی یا تجربه کار دي؛ د کډوالۍ ځانګړې ویزې ورکړل شي.
د امریکايي ځواکونو د پخوانیو همکارانو د امنیت ټینګښت
د دې لایحې اصلي موخه د هغو کسانو د ژوند او راتلونکي خونديتوب دی، چې له امریکایي ځواکونو سره د همکارۍ له امله اوس د طالبانو له جدي ګواښ سره مخ دي.
د دې طرحې استازی او د افغانستان جګړې پخوانی سرتېری جېسن کرو وویل: «ما د افغانستان د جګړې په ډګر کې خدمت کړی او که زړور افغانان زموږ تر څنګ نه وای؛ نو ښايي نن به ژوندی نه وای.»
یوه بله استازې ماریان مېلر-مکس چې د امریکا په پوځ کې یې ۲۴ کاله خدمت کړی، وویل: «هغه افغانان چې له موږ سره وو، خپل ژوند یې له ګواښ سره مخ کړ او اوس هغوی د ملاتړ مستحق دي.»
دې لایحې د کډوالو ملاتړو بنسټونو او د امریکا د پخوانیو سرتېرو ټولنې هم پراخ ملاتړ ترلاسه کړی دی. د یادې ټولنې مشر جو چنلي ویلي، دا لایحه د هغو افغانانو سره د امریکا د ژمنو د پوره کولو لپاره یو مهم ګام دی چې د امریکایي ځواکونو تر څنګ یې په زړورتیا سره جګړه کړې ده.
د ټرمپ حکومت د نویو سیاستونو په اړه اندېښنې
د ټرمپ حکومت له راتګ وروسته د افغان کډوالو د ملاتړو بنسټونو ترمنځ اندېښنې زیاتې شوې دي، ځکه چې دغه حکومت د ډېرو افغانانو قانوني حیثیت لغوه کړی او له هغوی یې غوښتي چې له امریکا ووځي.
ویل کېږي، که دا نوی قانون تصویب شي؛ نو کولای شي یو شمېر افغان کډوال د اېستلو له ګواښه وژغوري.
که څه هم ځینو امریکایي چارواکو د بایډن حکومت په دوره کې د افغانانو د امنیتي ارزونې په اړه نیوکه کړې؛ خو ولسمشر ټرمپ په خپله ژمنه کړې، چې هغو کسانو ته به د استوګنې اجازه ورکړل شي چې له امریکایي ځواکونو سره یې یوځای خدمت کړی دی.
