د عطا محمد په مشرۍ د جمعیت ګوند د دوشنبې په ورځ (د وږي ۱۷مه) د یوې اعلامیې په خپرولو سره اعلان وکړ، چې تر دې وروسته دغه ګوند واحد مشر نه لري، بلکې پر ځای یې د «جمعیت ګوند د پرېکړې کولو عالي شورا» له لوري یې ټولې نظامي، سیاسي او مدني چارې رهبري کېږي.
جمعیت ګوند چې په لومړیو کې یې مشري برهان الدین رباني کوله، د جمهوري نظام له رانسکورېدو مخکې په دوو ډلو ووېشل شوه. د یوې ډلې مشر عطا محمد نور او د بلې ډلې مشر صلاح الدین رباني و.
د جمعیت ګوند دغه اړخ د صلاح الدین رباني له حضور پرته اعلان کړی، چې عطامحمد نور، اسماعیل خان، احمد مسعود، محمد یونس قانوني، محمد الماس زاهد او حضرت علي به د جمعیت د پرېکړې کولو عالي شورا په چوکاټ کې خپلو سیاسي، نظامي او مدني مبارزو ته دوام ورکړي.
نو په دې سره عطا محمد نور د جمعیت د انشعابي څانګې مشر نه دی او تر دې وروسته دغه انشعابي څانګه د یوې شورا له لوري رهبري کېږي.
د صلاح الدین رباني په مشرۍ جمعیت ګوند لا تر اوسه د جمعیت انشعابي برخې دغې وروستۍ پرېکړې ته چې تر دې وروسته د واحدې رهبرۍ پر ځای به یوه شورا یې اداره کوي، څه غبرګون نه دی ښودلی.
د سرچینو په وینا، په ټوله کې جمعیت ګوند په تېرو څلورو کلونو کې د طالبانو پر وړاندې په روانو مبارزو کې چندانې ونډه نه درلوده او یوازې په خپل منځي انلاین غونډو یې بسنه کړې ده.
د یادونې وړ ده، چې جمعیت ګوند په ۱۳۳۶ کال کې د مصر د اخوان المسلمین له ګوند څخه په الهام د برهان الدین رباني په مشرۍ جوړ شو او تر وژل کېدو پورې یې چې د ۱۳۹۰ کال د وږي په ۲۹مه په خپل کور کې د یوه طالب ځانمرګي بریدګر په برید کې ووژل شو، د دغه ګوند مشر وو.
په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته د ټولو ګوندونو مشران له افغانستان څخه ووتل او طالبانو هم په هېواد کې ټول ګوندونه لغوه او فعالیتونه یې منع کړل.
د کونړ د پوهنې ریاست چارواکي وايي، چې د زلزلې له امله په ټول کونړ کې ۱۵۷زره او ۷۴زدهکوونکي له زدهکړو بېبرخې شوي دي.
دغه شمېر زدهکوونکي د ښوونځیو د نړېدو او یا هم د سختو زیانونو له امله نه شي کولای د نویو درسي چارو پیل وکړي.
په دغه ولایت کې د طالبانو د پوهنې رییس محبالله حیدري وایي، چې د دغې زلزلې په پایله کې ۳۹۱زدهکوونکي او درې تنه ښوونکي مړه شوي دي. همداراز، ۷۶۰زدهکوونکي او شل ښوونکي ټپیان شوي دي.
د ده په وینا، دغه مرګ ژوبله د سیمې د پوهنیز وضعیت لپاره یو ستر ناورین بلل کېږي، ځکه چې زرګونه کورنۍ د خپلو ماشومانو د راتلونکي په اړه له اندېښنو سره مخ دي.
د کونړ د پوهنې ریاست د تازه شمېرو پر بنسټ، په یاد ولایت کې ۵۳ښوونځي په بشپړ ډول نړېدلي او ۲۵۳ښوونځي نیمه ویجاړ شوي دي.
د چارواکو په خبره، که بېړنۍ مرستې و نه شي، نو د نوي تعلیمي کال پیل به له لویو ننګونو سره مخامخ شي.
په څوکۍ ولسوالۍ کې د یوه ویجاړ شوي ښوونځي ښوونکي راز محمد ناصر افغانستان انټرنشنل-پښتو ته وویل: «زموږ د عمرونو هیلې په دې ښوونځیو پورې تړلې وې، خو اوس ماشومان مو د خیمو تر سیوري لاندې ناست دي. موږ ښوونکي خپله هم له روحي صدمو سره مخ یو، ځکه د خپلو زدهکوونکو جنازې مو پر اوږو تر هدیرو وړي دي».
د راپورونو له مخې، د اګسټ د ۳۱مې زلزلې په ټولییز ډول په ختیځ افغانستان کې ۲۲۰۵ کسان مړه کړي او نږدې ۳۶۴۰ نور یې ټپیان کړي دي. په مړه شویو کې د ماشومانو او ښځو شمېر هم د پام وړ دی.
د سیمې اوسېدونکي وايي، چې د ښوونځیو نړېدل او د زدهکوونکو مرګژوبله د پوهنې د راتلونکي لپاره جدي ګواښ دی.
سید رحیم چې درې ماشومان یې په همدې زلزله کې له لاسه ورکړي دي، په ژړغوني غږ افغانستان انټرنشنل-پښتو ته وویل: «زما زړه د خپلو ماشومانو له قبرونو سره ښخ دی. د دوی د راتلونکي خوبونه مې په یوه شپه کنډواله شول. زه نور د ښوونځي د نړېدو غم نه لرم، زما ژوند لا له مخکې نړېدلی دی. خو د نورو ماشومانو لپاره غواړم چې ښوونځي بېرته جوړ شي، څو د نورو کورنیو هیلې زموږ په شان خاورې نه شي».
یو بل تن محمد ولي افغانستان انټرنشنل–پښتو ته وايي: «زما څلور ماشومان وو، دوه مې په زلزله کې له لاسه ورکړل او دوه نوریې اوس د خیمې تر سیوري لاندې ژوند کوي، مکتب خو هسې هم وران شو، خو زه وېرېږم چې د دوی زدهکړې به نیمګړې پاتې شي او راتلونکی یې تیاره شي.»
د سیمې اوسېدونکي ټینګار کوي، چې د ښوونځیو نړېدل د ټولنې د راتلونکي لپاره ستره ضربه ده. یو ځايي دیني عالم مولوي نور الهدا وایي: «د ښوونځي له منځه تلل یوازې د ودانۍ نړېدل نه دي، بلکې د یوې ټولنې د پرمختګ د دروازې تړل کېدل دي.»
د دوی په وینا، زرګونه ماشومان چې باید د نوي کال له پیل سره ښوونځي ته لاړ شي، اوس د سرپناه او خوندیتوب له ستونزو سره مخ دي.
ځايي ښوونکي ټینګار کوي، چې د بېړنیو مرستو او ښوونځیو د بیارغونې پرته به د زدهکړو د دوام امکان خورا ستونزمن شي.
د پوهنې ریاست چارواکي او د سیمې اوسېدونکي له نړۍوالو مرستندویه ادارو غوښتنه کوي، چې د ښوونځیو د بیارغونې او زدهکوونکو د ملاتړ لپاره بېړنۍ مرستې ترسره کړي.
د دوی په وینا، د زدهکړې بهیر ځنډېدل کولی شي د زرګونو ماشومانو پر راتلونکي او د ټولنې پر پرمختګ اوږدمهاله اغېزې ولري.