د طالبانو د احصایې او معلوماتو ملي اداره وایي، چې د روان ۱۴۰۴ لمریز کال د لومړیو شپږو میاشتو په موده کې په ټول هېواد کې څهباندې یو میلیون او ۶۶ زره برېښنایي پېژندپاڼې وېشل شوې دي.
د طالبانو تر واک لاندې د احصایې او معلوماتو ملي ادارې د سې شنبې په ورځ، د تلې پر ۱۴مه وویل، چې په هېواد کې د برېښنایي پېژندپاڼو د وېش بهیر له پیل څخه تر اوسه ۱۶ میلیونه او ۵۶۱ زره هېوادوالو ته برېښنایي پېژندپاڼې وېشل شوې دي.
دې ادارې وویل، چې یوازې په تېرو شپږو میاشتو کې څهباندې یو میلیون او ۶۶ زره برېښنایي پېژندپاڼې وېشل شوې دي.
یادې ادارې د شنبې په ورځ (د تلې ۱۲مه) ویلي و، چې د روان کال په لومړیو شپږو میاشتو کې یې د هېواد دننه او بهر نږدې ۴۳ زره کاغذي تذکرې تایید او تصدیق کړې دي.
همدا راز په یاده موده کې یې د یو میلیون او درې سوه زرو کسانو د هویت د تثبیت خبر هم ورکړی دی.
د برېښنايي تذکرو د وېش چارې د لومړي ځل لپاره د تېر جمهوري نظام د حکومت پرمهال پیل شوې.
د روسیې د بهرنیو چارو وزیر د سې شنبې په ورځ، د تلې پر ۱۵مه، د مسکو فارمټ غونډې ته په خپله پرانېستونکې وینا کې وویل، چې دغه فارمټ اوس په یوه معتبر ځای بدل شوی او د سیمې مهم هېوادونه سره راټولوي.
نوموړي زیاته کړه، « موږ ټول داسې يو خپلواک، يو موټی او باثباته افغانستان غواړو چې له خپلو ګاونډيانو سره په سوله او تفاهم کې ژوند وکړي او د نړيوالې ټولنې درناوی، یوازې په خبرو کې نه، بلکې په عمل کې وګوري».
نوموړي په دې ناسته کې د امیرخان متقي په مشرۍ د طالبانو د پلاوي رسمي ګډون د مسکو ناستې د عملي اغیزناکتیا لپاره مهم وباله.
هغه دغه راز د طالبانو له همکاریو مننه وکړه، چې له مسکو سره یې د ګډو ستونزو د حل په برخه کې کړې دي، خو ددغو همکاریو ډول او څرنګتیا ته یې اشاره ونه کړه.
مسکو له دې وړاندې له داعش سره د طالبانو د مبارزې هڅې ستایلې دي.
د روسیې د بهرنیو چارو وزیر د سيمې د امنيت او سوکالۍ تضمین له سياسي بهيرونو، سيمهييزو همکاريو او ګډو اقتصادي پروژو سره د کابل په نښلېدو پورې تړلی وباله.
هغه وویل، « کله چې موږ په روان کال کې د افغانستان اسلامي امارت [طالبانو] رسميت پېژندنه اعلان کړه، د دولتونو تر منځ د همکارۍ محدوديتونه مو لرې کړل. زموږ نيت دا دی چې د ترهګرۍ او نشهيي توکو پر ضد مبارزه کې ګډ کار ته دوام ورکړو او سوداګريزې اړيکې نورې هم پياوړې کړو».
لاوروف پر لویدیزو هېوادونو تور ولګاوه چې د « دښمنانه سیاست» له امله یې لا هم د افغانستان اړوند برخه کې ستونزې را ټوکیږي. هغه په دې برخه کې په امریکا کې د افغانستان کنګل شویو شتمنیو ته اشاره وکړه او د افغانستان پر بانکي نظام لګېدلي بندیزونه یې یاد کړل.
نوموړي زیاته کړه، « موږ يو ځل بيا له هغوی غواړو چې له دې تقابلي چلنده لاس واخلي، د افغانانو شتمنۍ بېرته ورکړي او د جګړو له امله د افغانستان اقتصاد او زيربناوو ته رسېدلی تاوان جبران کړي».
نوموړي دغه راز په افغانستان کې د امریکا له احتمالي پوځي اډې سره هم مخالفت وښود او خبرداری یې ورکړ، چې دا ډول هڅې په سیمه کې د بې ثباتۍ لامل کېدای شي.
د متحده ایالاتو ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپلو وروستیو څرګندونو کې طالبان وګواښل، چې که د بګرام پوځي اډه بېرته ورنه کړي، بدې پېښې به وشي.
د ټرمپ له څرګندونو وروسته په طالبانو او د سیمې په هېوادونو کې دا اندېښنې ډېرې شوې، چې ښايي امریکا بېرته بګرام اډې ته را وګرځي.
لاوروف زیاته کړه، چې «د افغانستان يا ګاونډيو هېوادونو په خاوره کې د درېيمو هېوادونو پوځي تاسیسات په هیڅ دلیل د منلو وړ نه دي. په سیمه کې بهرنی حضور د بېثباتۍ او نویو شخړو لامل کېدای شي. د افغانستان تاريخ له بهرني پوځي حضوره ډک دی او له تېرو تجربو باید هر چا زده کړې کړې وي».
دغه جګپوړي روسي چارواکي ادعا وکړه، چې د طالبانو حکومت په تېرو څلورو کلونو کې پياوړی شوی او له بهرنیو فشارونو او د بودجې له محدودیت سره سره، افغانستان په ډاډ اداره کوي.
داعش وسله واله ډله، چې په دې وروستیو کې یې یوځل بیا په افغانستان کې د نفوذ په تړاو رپوټونه ورکول کیږي، د روسیې او د منځنۍ اسیا هېوادونو لپاره تر ټولو ستره اندېښنه ګڼل کیږي.
خو د روسیې د بهرنیو چارو وزیر له داعش سره د طالبانو مبارزه اغیزناکه وبلله او ویې ویل، چې په سلګونو امنیت ته ګواښ پېښوونکي جنګیالي له منځه وړل شوي دي.
هغه دغه راز اعتراف وکړ، چې په افغانستان کې د طالبانو تر حکومت لاندې شاوخوا ۲۲ ميليونه کسان بشري مرستو ته اړ دي او ۲۱ ميليونه کسان د څښاک اوبو او لومړنيو روغتيايي خدمتونو ته له لاسرسي بې برخې دي.
نوموړي پرته له دې، چې له افغانستان سره د روسیې د مرستو کچه او څرنګتیا اعلان کړي، پر نړیوالو مرستندویانو غږ وکړ، چې له افغانانو سره مرستې په سیاسي مسایلو پورې مشروطې نه کړي.
د مسکو فرمټ اوومه ناسته د لومړي ځل لپاره د طالبانو د استازي په رسمي ګډون ترسره کیږي. تېر کال په دې ناسته کې امیرخان متقي د ځانګړي مېلمه په توګه ګډون کړی و.
