د «ههنګاو» په نوم د بشري حقونو د یوه ایراني سازمان د موندنو لهمخې، د ۲۰۲۵ کال له پیل څخه تر اوسه په ایران کې د ۷۸ افغانانو په ګډون ۱۵۰۳ کسان اعدام شوي دي. د دغه سازمان په وینا، ډېری دغه کسان د قصدي وژنو او د نشه يي توکو اړوندو جرایمو په تړاو اعدام شوي دي.
د ههنګاو په نوم د بشري حقونو یاد ایراني سازمان د دوشنبې په ورځ (د لیندۍ ۳مه) د یوه راپور په خپرولو سره ویلي، په دغو اعدام شویو کسانو کې ۷۸ افغانان، ۲۳۱ کُردان، ۱۹۶ لُر، ۱۳۸ تُرک، ۱۲۸ یې بلوچان او ۴۵ ښځې هم شامل دي.
راپور کاږي، وروستی افغان هم چې محمد تاجک نومېده د تېرې شنبې په ورځ (د لیندۍ لومړۍ) د خراسان رضوي په تایباد زندان کې د عمدي وژنې په تور اعدام شو.
د چارو ځینې شنونکي وايي، مستبد حکومتونه د خپلې بقا لپاره دغه ډول چارو ته مخه کوي او په وینا یې په ایران کې په دغه ډول پېښو کې هېڅ ډول روڼتیا نشته او بندیان په ځانګړې توګه پر اعدام محکوم کسان د وکیل نیولو حق هم نهلري.
سره له دې چې په دې وروستیو کې له ایران څخه د بندي افغانانو د لېږدونې بهیر پیل شو، خو لا هم یو شمېر افغانان چې کره شمېر یې روښانه نه دی د ایران په زندانونو کې شپې او ورځې تېروي او ځینې یې پر اعدام هم محکوم شوي دي.
د چارو د شنونکو په وینا، طالبان باید په ایران کې د بندي افغانانو پوښتنه وکړي او د حقوقي قضایاو بهیر یې له نږدې وڅاري او همداراز د رالېږدونې بهیر یې چټک کړي، خو دا لا هم روښانه نه ده چې ایران به پر اعدام محکوم افغانان طالبانو ته وسپاري او که نه؟
د ایران د بشري حقونو سازمان تر دې مخکې ویلي و، چې یوازې په ۲۰۲۴ کال کې په ایران کې ۸۰ افغان بندیان اعدام شوي او دغې چارې بیا د نړۍوالو بشري حقونو د سازمانونو تُند غبرګونونه راپارولي و.
ایراني چارواکو او همداراز طالبانو لا تر اوسه د دغو اعدامونو په تړاو په رسمي توګه څه نهدي ویلي.
