د بریتانیا د استخباراتو (اېم ۱۶) مشرې بلايز مېټروېلي د دوشنبې په ورځ وویل، چې د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د اوکراین پر سر خبرې اوږدوي او په ورته وخت کې هڅه کوي مخالفان په مختلفو لارو لکه سایبري بریدونو او ډرون فعالیتونو وويروي.
مېټروېلي، چې د اېم ۱۶ د لومړۍ ښځینه مشرې په توګه په اکتوبر کې ټاکل شوې، روسیه د « چټک، پراخیدونکي او تجدید غوښتونکي» ګواښ په توګه وبلله چې لا هم غواړي اوکراین تر خپل نفوذ لاندې راولي او د ناټو غړي وځوروي.
هغې وویل، د سولې په تړاو د پوتین ریښتینولي شکمنه ده او د مذاکراتو اوږدولو له لارې د جګړې لګښت د خپل ولس په اوږو باروي.
هغې ډاډ ورکړ چې بریتانیا به له اوکراین سره د اوږدمهاله ملاتړ ژمنه وساتي او د اوکراین په استازیتوب به ددوی فشار جاري وي.
مېټروېلي وویل: «د ګډوډۍ صادرول د روسیې د نړیوالې تګلارې یوه ځانګړنه ده او موږ باید تیار اوسو».
هغې پر ټکنالوژۍ هم خبرې وکړې او ویې ویل چې مصنوعي ځیرکتیا، بایوټیک او کوانټم کمپیوټینګ ځواکونه غیرمتمرکز او د وړاندوینې وړ نه دي او ګواښونه اوس له دولتونو څخه شرکتونو او ځینې وخت افرادو ته لیږدېږي.
هغې ټینګار وکړ چې اېم ۱۶به فعال عمل وکړي.
د ځایي روغتیايي چارواکو په وینا، د جمعې په ورځ په غزه کې دوه ودانۍ ونړېدې چې لږ تر لږه ۱۲ کسان پکې مړه شول.
اسراییل او حماس د اکتوبر په میاشت کې، له شاوخوا دوو کلونو سختو بمباریو او پوځي عملیاتو وروسته، پر اوربند هوکړه وکړه، خو بشري مرستندویه ادارې وایي چې لا هم غزې ته ډېره کمه مرسته رسېږي. د دوی په وینا، نږدې ټول نفوس بېکوره شوی دی.
د غزې د ملکي دفاع ویاند محمود بصل له نړیوالې ټولنې وغوښتل چې د بېځایه شویو فلسطینیانو لپاره د خېمو پر ځای ګرځنده کورونه او کاروانونه برابر کړي.
هغه وویل: «که خلک نن خوندي نه شي، موږ به د لا زیاتو قربانیانو شاهدان وو، ماشومان، ښځې او ټولې کورنۍ به په همدې ودانیو کې ژوند له لاسه ورکړي».
محمد نصار او کورنۍ یې په یوه شپږ پوړیزه ودانۍ کې اوسېدل چې د جګړې په لومړیو کې د اسراییلي بریدونو له امله سخته زیانمنه شوې وه او د جمعې په ورځ ونړېده. د نوموړي کورنۍ د بدیلې سرپناه په موندلو کې پاتې راغلې وه او مخکې تر دې هم د خراب موسم پر مهال یې خیمې نیز وړې وې.
نصار ویلي، د جمعې په ورځ د اړتیا وړ توکو د رانیولو لپاره له کوره ووت، خو چې بېرته راستون شو، د ویجاړۍ له صحنې سره مخ شو او د ژغورنې ډلې د کنډوالو له منځه د مړو د راایستلو هڅه کوله.
هغه وویل: «ما د خپل زوی لاس ولید چې له خاورو راوتی و. دا هغه صحنه وه چې تر ټولو ډېر یې اغېز راباندې وکړ. زوی مې تر ځمکې لاندې و او موږ یې د راایستلو وس نه درلود».
د هغه ۱۵ کلن زوی او ۱۸ کلنه لور دواړه په دې پېښه کې مړه شول.
د غزې چارواکي وایي، شاوخوا ۹ زره مړي لا هم د جګړې د بمباریو له امله د نړېدلو ودانیو تر کنډوالو لاندې پاتې دي، خو د درنو ماشینونو د نشتوالي له امله د راایستلو چارې له جدي خنډ سره مخ دي. دا خبره د غزې د رسنیو د دفتر ویاند اسماعیل الثوابته کړې ده.
د دوشنبې په ورځ، د ژغورنې ډلو د یوې څوپوړیزې ودانۍ له کنډوالو څخه د شاوخوا ۲۰ کسانو پاتې شوني را وایستل. دا ودانۍ د ۲۰۲۳ کال په دسمبر کې بمبار شوې وه او ویل کېږي شاوخوا ۶۰ کسانو، چې ۳۰ یې ماشومان وو، پکې پناه اخیستې وه.
