افغان خبریال مرتضی بهبودي د طالبانو له څو میاشتو بند وروسته خوشې شو

د افغان خبریال مرتضی بهبودي کورنۍ د چهارشنبې په ورځ( د تلې په ۲۶مه) افغانستان انټرنشنل ته تایید کړه، چې طالبانو ښاغلی بهبودي له ۲۸۴ ورځو بند وروسته خوشې کړی دی.

د افغان خبریال مرتضی بهبودي کورنۍ د چهارشنبې په ورځ( د تلې په ۲۶مه) افغانستان انټرنشنل ته تایید کړه، چې طالبانو ښاغلی بهبودي له ۲۸۴ ورځو بند وروسته خوشې کړی دی.
د بې پولې خبریالانو سازمان په یوې بیانیې کې لیکلي، چې ښاغلی بهبودي د طالبانو د «محکمې په حکم خوشې شوی دی».
دطالبانو قضایي چارواکو تر اوسه د دغه خبریال د نیولو او پر هغه د لګول شویو تورونو په اړه څه نه دي ویلي.
د بې پولې خبریالانو سازمان د چهارشنبې په ورځ په خپله بیانیه کې لیکلي، چې دغه خبریال د کابل په یوې محکمه کې «د جاسوسۍ، د بهرنیانو د ناقانونه ملاتړ او له پولې هاخوا د خلکو تېرولو د مرستې په تور محاکمه شو »او قاضي له دې تورونو برائت ورکړ.
مرتضی بهبودي د ۱۴۰۱ لمریز کال د جدي په میاشت کې کابل ته د افغانستان د حالاتو په اړه د یوه راپور د جوړولو لپاره راغی، چې دوه ورځې وروسته طالبانو ونیو.
د دغه خبریال نیول کېدل له پراخو غبرګونونو سره مخ شول؛ خو طالبانو د بهبودي د کورنۍ او د بیان د ازادۍ او د بشري حقونو د ملاتړو نړۍوالو سازمانونو غوښتنې ته چې د نوموړي ازادول وو، ځواب ور نه کړ.

د مقاومت شورا غړی او پخوانی جهادي رهبر عبدالرب رسول سیاف د جنرال عبدالرازق د پنځم تلین په غونډه کې له طالبانو پوښتنه کړې، چې که په افغانستان کې دین، د خلکو مال او عزت خوندي وي؛ نو بیا ولې خلک له افغانستانه تښتي؟
هغه وویل: “ زه تاسو ته په تکرار سره وایم، د شریعت عمده مقاصد؛ د خلکو د مال، د ناموس او عزت، د ژوند ، د دین او عقل خوندي والی دی، مګر هلته هېڅ هم نه دي خوندي”.
د سیاف په خبره، چې که څوک له شریعت سره دا ډول چلند کوي هغوی د اسلام له نومه استفاده کوي او ځان ګناهګاروي
هغه زیاته کړه، چې یوه ورځ به له افغانستانه ټول خلک وتلي وي او طالبان به لکه د "دهمزنګ" د زندان څوکیداران وي.
نوموړي د جنرال عبدالرازق په اړه وویل، چې نوموړی په خپل کار او د سیمې پر وضعیت دومره حاکم و، چې دښمنان یې له نوم رېږدېدل.
سیاف وايي، چې عبدالرازق نه یوازې دا چې په کندهار یا پښتنو کې ځانګړی ځای لاره بلکې هغه په تاجکو، ازبکو او نورو ټولو اقوامو کې ځانګړی ځای لاره.
هغه وویل: “زما یادیږي د کابل په هر ځای کې به د هغه تصویر و او کله چې شهید شو زموږ یوازینی قوماندان و، چې ټول اقوام پسې خفه وو”.
د سیاف په خبره، چې د افغانستان “دښمنانو” د “جهاد” اکثره مهم قوماندانان په نښه کړل او ویې وژل.
نوموړی زیاتوي، کله چې په افغانستان کې “مخالفین” واک ته ورسېدل د نوموړي له کورنۍ سره یې ډېر بد او ناوړه چلند وکړ.
سیاف د مخالفینو نوم وانه خیست خو ظاهراً په افغانستان کې د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته داسې راپورونه خپاره شول، چې جنرال رازق ته نېږدې کسان یې شکنجه کړي او د هغوی کورونه یې نیولي دي.
جنرال رازق په کندهار کې د ولایت مقام دننه د یوه هدفي برید په پایله کې له نن څخه پنځه کاله وړاندې ووژل شو، چې د وژنې پړه یې طالبانو پر غاړه اخیستې وه.
د یادونې وړ ده، چې نن د اکټوبر ۱۸مه د پخواني جمهوري دولت د کندهار ولایت د امنیه قوماندان جنرال عبدالرازق اڅکزي د مړینې پنځم تلین دی، په دې مناسبت د یو شمېر پخوانیو چارواکو له خوا په انلاین بڼه یوه غونډه جوړه شوې وه، چې پکې ګڼو پخوانيو جهادي قوماندانانو او چارواکو ګډون کړی و.

د کرېکټ د روان نړۍوال پنځوس اوریز جام په ترڅ کې نن افغانستان او نیوزیلینډ لوبه وکړه، چې نیوزیلینډ د شپږو لوبغاړو په سوځېدو سره ۲۸۹ منډې هدف وټاکه. د دې سیالۍ پچه افغانستان ګټلې وه؛ خو مقابلې لوبډلې ته یې د توپ وهنې بلنه ورکړه.
د نیوزیلینډ د لوبډلې له خوا درېیو لوبغاړو نیمه سلیزې بشپړې کړي او د افغانستان له اړخه عظمت عمرزي او نوین الحق دوه- دوه لوبغاړي سوځولي، د راشد خان او مجیب له خوا یو – یو لوبغاړی سوځول شوی دی.
د افغانستان د توپ وهنې په پاڼۍ کې ټولو لوبغاړو د ۳۴،۳ اورونو په لوبولو سره ۱۳۹ منډې وکړې او په دې سره یې په روان نړۍوال جام کې خپله څلورمه لوبه نیوزیلینډ ته وبایلله.
که څه هم د افغانستان د کرېکټ ملي لوبډلې د نړۍوال جام لوبې په ماتې خوړلو پیل کړې وې؛ خو د انګلستان ملي لوبډلې ته په تاریخې ماتې ورکولو سره افغان لوبډلې د خپلو ۱۴ پرله پسې لوبو د ماتې لړۍ پای ته ورسوله.

د طالبانو د احصایې او معلوماتو ملي اداره وایي، چې د روان لمریز کال په لومړیو درېیو میاشتو کې د ټرانزیټ ټولیزه اندازه ۳۰۹۱۷۹ ټنو ته رسیږي.
دغې ادارې د چهارشنبې په ورځ (د تلې په ۲۶مه) پر اېکس ټولنیزې شبکې په یوه یادښت کې لیکلي: «راټول شوي ارقام ښيي، چې د روان کال په لومړۍ ربعه کې د نړۍ ۲۵ هېوادونو د افغانستان له لارې خپل توکي ۸ نورو هېوادونو ته صادر کړي دي».
دغې ادارې د یادښت په دوام کې لیکلي: «د راټولو شویو ارقامو پر بنسټ پاکستان ۱۱۱ زره او ۹۶۵، تاجکستان ۵۲ زره او ۵۹۲، او هند ۴۰ زره او ۹۵ ټنه تر نورو زیات د افغانستان له لارې خپل توکي نورو هېوادونو ته صادر کړي دي».
همداراز ازبکستان، ترکمنستان او مالیزیا د جدول په ورپسې برخو کې ځای لري.
ارقام ښيي چې پاکستان ۱۱۷۸۶۵، ازبکستان ۱۱۲۵۵۵، او تاجکستان د ۷۰۵۳۴ُ ټنو توکو په ترلاسه کولو هغه هېوادونه دي، چې د افغانستان لهلارې یې د روان کال په لومړۍ ربعه کې زیات واردات لرل.

دغې ادارې ویلي، چې دا بیا ځلي صادرات د هېواد هوايي ډګرونو او ځمکنیو بندرونو له لارې ترسره شوي دي.
تر دې مخکې، پاکستان او افغانستان د سوداګرۍ او صنایعو ګدې خونې د طالبانو د سوداګرۍ او صنعت وزارت په پته د پاکستان د سوداګرۍ وزارت له لوري پر افغان ټرانزیټ د نويو محدودیتونو وضع کېدو له امله یو مکتوب لېږلی و.
په مکتوب کې لیکل شوي، چې د پاکستان د سوداګرۍ وزارت په نوې تګلاره کې لومړی د حساس لېست زیات شمېر توکي به منفي لېست کې شاملیږي؛ تر څو ټرانزیټ يې په بشپړه توګه بند شي.
په حساس لېست کې رختونه، ټایرونه، تور چای، کورني توکي، د سینګار سامانونه، د نظافت توکي شامل دي.
په منفي لېست کې د موټرو پرزې او سګریټ شامل دي او د منفي لست توکو لېږد هم منع دی.
څه موده وړاندې د ازبکستان د ټرانسپورټ وزیر تورخم بندر د ټرانزېټ په برخه کې مهم بللی و او ویلي یې وو، چې هېواد یې هڅه کوي د افغانستان اقتصاد او ټرانزېټ ته وده ور کړي.

د خوړو نړۍوال پروګرام په یوه تازه بیان کې ویلي، چې د هرات له زلزله ځپلو سره نېږدې ۱۹ میلیونه عاجلو مرستو ته اړتیا ده او که چېرې عاجلې مرستې ونه شي ښايي د دغو زیانمنو شویو خلکو ستونزې څو برابره زیاتې شي.
د خوړو دغې ادارې نن چهار شنبه ( د تلې په ۲۵مه) ویلي، چې تر اوسه دوی له زلزله ځپلو سره د مرستې په پار ډېره محدوده بودیجه لري او له هماغې کار اخلي.
یاده اداره وايي، چې تر دا مهاله نېږدې ۱۰۰ زره کسان عاجلو خوراکي مرستو ته اړتیا لري او دوی پر نړۍوالو مرستندویه ادارو غږ کړی، چې له دوی سره عاجل مرستې وکړي.
بل خوا د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د مرستو د همغږۍ دفتر (اوچا) ویلي، چې د هرات په زلزلو کې ۴۳ زره کسان اغېزمن شوي، له ۳۳۰۰ زیات کورونه زیانمن شوي، چې ۲۱۰۰ کورونه په بشپړه توګه ویجاړ او ۱۷۰۰ نور یې څه نا څه زیانمن شوي دي.
اوچا دغه راز ویلي، چې تر تېرې ورځې پورې د ۱۵۰۰ کسانو مړینه رپوټ شوې او ۲۰۰۰ کسان ټپيان دي.
په هرات ولایت کې لومړۍ زلزله د اکټوبر په اوومه نېټه وشوه، چې بیا وروسته یې بې شمېره نور ټکانونه هم لرل چې له امله یې ګڼ خلک زیانمن شول.

د کرېکټ د روان نړۍوال پنځوس اوریز جام په ترڅ کې نن افغانستان او نیوزیلینډ لوبه کوي، چې نیوزیلینډ د شپږو لوبغاړو په سوځېدو سره ۲۸۹ منډې هدف ټاکلی دی.
د دې سیالۍ پچه افغانستان ګټلې وه، خو مقابلې لوبډلې ته یې د توپ وهنې بلنه ورکړه.
د نیوزیلینډ د لوبډلې له خوا درېیو لوبغاړو نیمه سلیزې بشپړې کړي او د افغانستان له اړخه عظمت عمرزي او نوین الحق دوه- دوه لوبغاړي سوځولي، د راشد خان او مجیب له خوا یو – یو لوبغاړی سوځول شوی دی.
په څو شېبو کې به د افغانستان د توپ وهنې پاڼۍ پیلیږي.
