د پاکستان فدرالي چارواکو ویلي، چې د پلازمېنې اسلاماباد په ګډون څلورو ګاونډیو ولسوالیو راولپېنډۍ، اټک، مري او هریپور کې د افغانانو په ګډون پر بېاسناده بهرنیو وګړو یوشمېر بندیزونه لګېدلي. دوی وایي، هېڅوک ورته کورونه په کرایه نهشي ورکولی، برېښنا او سیمکارتونه هم پرې بندېږي.
په واشنګټن کې د امریکا پر ملي ګارد د یوه افغان کډوال تر برید وروسته د دغه هېواد د استازو جرګې دننه یې د کډوالۍ پر تګلارو ناندرۍ او لانجې ډېرې کړې دي. د جمهوري پالو استازي غوښتنه کوي، چې د امریکا د کډوالۍ نظام باید بیا له سره وڅېړل شي او پراخ بدلونونه پهکې رامنځته شي.
د «افغان اېواک» مشر شاون وانډایور وايي، د امریکا له خوا د افغانانو د پاسپورټونو او ویزو ردېدل د دې لامل کېږي، چې د دوی متحد همکاران د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان کې پاتې شي.
د امریکا د کورني امنیت وزیره کریسټي نوم وايي، چې په نږدې یوه کال کې شاوخوا دوه میلیونه غېرقانوني کډوال له امریکا اېستل شوي یا یې دغه هېواد پرېښی دی. هغې وویل، چې د ټرمپ حکومت به «ډېر خلک خپلو کورونو ته واستوي.»
نیویارک ټایمز راپور ورکړی، چې د امریکا حکومت د ۱۹ هېوادونو د وګړو لپاره د کډوالۍ ټولې غوښتنې له ګرینکارټ نیولې تر تابعیته پورې په بشپړه توګه درولې دي. دغه پرېکړه په واشنګټن کې د ملي ګارډ پر دوو عسکرو تر برید وروسته شوې ده.
څلورو امریکایي ډېموکراتو سناتورانو د ټرمپ له حکومت او د دې هېواد له خلکو غوښتي، چې د رحمانالله لکڼوال د کړنې له امله ټول افغان کډوال ملامت ونه ګڼي. هغوی لیکلي، چې په امریکا کې مېشتو افغانو ټولنو دغه برید غندلی دی.
په ایران کې د هرمزګان ولایت لوېدیځ ته د پارسیان ولسوالۍ اړوند په تېرو ۲۴ساعتونو کې د دوو افغان کډوالو مړي موندل شوي دي. د یادې سیمې ځایي چارواکي وايي، دواړه پېښې «مشکوکې» دي او د مړینې لامل یې څېړي.
د امریکا د کورني امنیت وزیرې کریسټي نوم د سېشنبې په سهار وختي (د لیندۍ ۱۱مه) له ولسمشر ټرمپ سره تر کتنې وروسته وویل، تر دې وروسته د هغو هېوادونو یو کس هم نهمني چې اتلان یې وژني. نوموړې د هېڅ هېواد نوم نهدی اخیستی، خو همدا تېره اوونۍ یوه افغان د ملي ګارډ یوه سرتېرې ووژله.
د بېځایه شویو نړۍواله اداره چې د نړۍ په کچه د بېځایه شویو او کډوالو افغانانو استازیتوب کوي، په یوه پرانیستي لیک کې له ډونالډ ټرمپ او د ملګرو ملتونو له سرمنشي غوښتنه کړې، چې د واشنګټن په تازه مرګوني پېښه کې ټول افغانان تورن نه کړي او پر دوی دې سیاسي فشارونه نه واردوي.
امریکا ته د تګ په تمه په پاکستان کې مېشتو افغان کډوالو په یوې اعلامیه کې ویلي، چې دوی باید د رحمانالله لکڼوال د انفرادي برید قرباني نه شي؛ هغه افغان چې په امریکا کې یې د ملي ګارډ پر دوو سرتېرو ډزې کړې وې. دوی له امریکا غوښتي، چې د وړ کډوالو د لېږد بهیر دې بېرته پیل کړي.
په پاکستان کې مېشتو افغانانو افغانستان انټرنشنل ته خبر ورکړی، چې د پاکستان په پلازمېنه اسلاماباد کې پرون د یکشنبې په ورځ پولیسو د افغان کډوالو د کورونو دروازې ماتې کړې او لسګونه افغانان یې نیولي دي چې پهکې ښځې او ماشومان هم شامل دي.
په پاکستان کې د امریکا د کډوالۍ قضیو لرونکو افغان کډوالو د ولسمشر ډونالډ ټرمپ نه غوښتنه کړې، چې د دوی د بیا مېشتېدو پروګرام دې بېرته له سره پیل کړي. دوی وایي، په پاکستان کې له سختو فشارونو، ستونزمن اقتصادي حالت او د اېستل کېدو له وېرې سره مخ دي.
د يو افغان لهخوا د امريکا د ملي ګارد پر دوو عسکرو له ډزو وروسته او ورپسې د افغان کډوالو پر وړاندې د منفي غبرګونونو له ډېرېدو سره، يو شمېر فعالان او کارپوهان ټينګار کوي، چې دوی دې نه وېرېږي. د افغانستان انټرنشنل خبریال عارف یعقوبي وایي، قانوني ادارې د کډوالو تر شا ولاړې دي.
د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر هاکان فیډان له خپل ایراني سیال سره په ګډه ناسته کې ویلي، له افغانستان نه د نامنظمو کډوالو مخنیوی د انقرې او تهران د همکارۍ یوه اساسي برخه ده. هغه وایي، ترکیه او ایران غواړي له طالبانو سره په همغږۍ د افغانانو د کډوالۍ بهیر د کنټرول لپاره ګډ ګامونه واخلي.
د جرمني د کورنیو چارو وزیر الکساندر دوبریندټ وایي، چې له دې هېواد څخه به د «مجرمو کډوالو او پناه غوښتونکو» د شړلو بهیر چټک شي او له دې وروسته به دغه ډول کډوال نهیوازې د چارټر الوتکو له لارې، بلکې د مهالوېش لرونکو یا عادي الوتنو په وسیله هم افغانستان او سوریې وشړل شي.
د افغانستان د رسنیو ملاتړ سازمان په پاکستان کې د افغان خبریالانو پر ناوړه وضعیت د خواشینۍ په څرګندولو سره وايي، په دې هېواد کې افغان خبریالان له خپلسري نیونو، ګواښونو، جبري اېستلو او د اساسي خدمتونو له نهشتوالي سره مخ دي او د هغوی پروړاندې د دغه هېواد پالیسي ورځ تر بلې سختېږي.
د کډوالو حقونو د څار نړۍوال بنسټ ویلي، چې د یو فرد کړنه باید د هغو افغانانو لپاره د ډلهییزې سزا لامل نه شي، چې په وفادارۍ سره یې د امریکا ماموریتونو ته خدمت کړی. دغه سازمان همداراز ټینګار کړی، چې د افغان کډوالو ساتنه یو قانوني او اخلاقي مسوولیت دی.
د امریکا د کورني امنیت وزارت په دغه هېواد کې د ترهګریزو فعالیتونو په تړاو د دوو افغانانو له نیول کېدو وروسته په تاوتریخجنو پېښو کې د ښکېلو ۷ نورو افغانانو نوملړ هم اعلان کړ. دغه وزارت ویلي، امریکا باید د هغو خلکو له لوري له تاوتریخوالي سره مخ نهشي چې هلته باید نهوای.
نیویارک پوسټ د امریکا د کورني امنیت وزارت د معلوماتو پر بنسټ راپور ورکړی، چې له ۲۰۲۱ کال راهیسې ۶۸۶۸ افغان کډوال امریکا ته له ننوتلو وروسته د احتمالي «امنیتي ګواښ» د نښو لرونکو په توګه پېژندل شوي. له دې شمېر څخه تر ۵زره زیات کسان د «ملي امنیت» له پلوه شکمن پېژندل شوي دي.
د امریکا بهرنیو چارو وزارت اعلان وکړ، چې د ولسمشر ټرمپ د تازه پرېکرې لهمخې یې افغان پاسپورټ لرونکو ته د ویزې ورکول ځنډولي دي.د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو زیاته کړې، چې د ملي امنیت او عامه خوندیتوب د ساتنې لپاره ټول اړین ګامونه پورته کوي.
د متحده ایالاتو د تابعیت او کډوالۍ خدماتو ادارې مشر جوزف بي اعلان وکړ، چې د پناه غوښتنې ټولې پرېکړې یې په بشپړ ډول درولې دي. د هغه په وینا، دغه پرېکړه د دې لپاره شوې چې د پناه غوښتونکو د هویت، امنیتي شالید او نورو اړوندو مسایلو په اړه بشپړ او دقیقې پلټنې وشي.
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ اعلان کړی، چې له ټولو هغو هېوادونو څخه چې «درېیمې نړۍ هېوادونه» بلل کېږي؛ امریکا ته به یې د کډوالۍ لړۍ په دایمي توګه دروي. ټرمپ وایي، دغه ګام د امریکا د «سیسټم د بېرته رغولو» لپاره اخلي.