د کډوالۍ نړیوال سازمان وايي، په تېرو ۲۳ ورځو کې له پاکستان نه راستنو شویو نږدې سل زره افغان کډوالو سره یې مرستې کړې دي. دغه سازمان ویلي، چې له پاکستان نه د کډوالو د بېرته راستنېدو بهیر سره سم د بشري مرستو اړتیاوو کچه په چټکۍ سره لوړه شوې.
د ایران رسنیو د دغه هېواد د پارلمان د ملي امنیت او بهرني سیاست کمېتې له قوله راپور ورکړی، چې دمګړۍ په ایران کې ۶.۱ مېلیون افغان کډوال مېشت دي او د افغانانو د کډوالۍ د زیاتوالي کچه ثابته پاتې شوې او زیاتوالی پکې نه دی راغلی.
په ننګرهار کې د ختیځ زون قومي مخورو په پاکستان کې له افغان کډوالو سره زور زیاتی په کلکو ټکو غندلی دی. قومي مشرانو په غونډه کې د کډوالو په چارو کې له نړيوالو ادارو غوښتنه وکړه، چې د پاکستان د روان بد چلند پر وړاندې غږ پورته کړي.
د اروپايي ټولنې د ولسي وګړو د خوندیتوب او د بشري مرستو د دفتر مسول وايي، د افغانستان په چارو کې یې د پاکستان له ځانګړې استازي محمد صادق سره پر راستنېدنکو افغانانو ژور بحث وکړ.
د آلمان د مهاجرت ادارې ویلي دي چې د هغو پناه غوښتونکو پر وړاندې چې خپل هیواد ته تللي دي، تر دوه زره ډیرې دوسیې یې پرانستې دي. دا قضیې چې افغانان هم په کې شامل دي، کیدای شي د دوی د پناه غوښتنلیکونه لغوه شي.
په تېرو سلو ورځو کې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د بګرام هوايي اډې د یادونې او د امریکايي وسلو د بېرته اخیستنې پر ګواښ سربېره، د افغان کډوالو او ځانګړو ویزو غوښتونکو پر وړاندې سخت دریځ غوره کړی خو پر سراج الدین حقاني یې ۱۰ میلیون ډالري جایزه لغوه کړې ده.
د طالبانو د اقتصاد وزیر دین محمد حنیف له خیریه بنسټونو غوښتي چې افغانستان ته د بېرته راستنیدونکو افغانانو سره دې په بېلابېلو برخو کې لازمې مرستې وکړي.
د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ موندنې ښيي، چې د تېر کال په لومړۍ نیمايي کې ۵۷ سلنه افغان راستنېدونکو کافي خوراکي توکو ته لاسرسی نه درلود. د دې څیړنې له مخې، په سلو کې ۴۷ کورنیو د خوړو ذخیره نه درلوده، او ۲۹ سلنې له یوې اوونۍ نه کم خوراکي توکي درلودل.
د سپینې ماڼۍ ویاندې کارولین لیویت په یوه خبري غونډه کې خبریالانو ته ویلي، چې په امریکا کې د افغان کدوالو دوسیې به د دغه هیواد د محکمو له خوا څېړل کیږي. کارولین ټینګار وکړ، چې د ډونالډ ټرمپ اداره هڅه کوي، چې د امریکا د کډوالۍ قانوني بهیر بیا پیل کړي.
په جلاوطنۍ کې د افغانستان جمهوريغوښتونکي ډیموکراتیک خوځښت (پيډياېماې) له ۱۴ زرو څخه ډېرو افغانانو لپاره د امریکا متحدهایالاتو د خونديتوب وضعیت (ټيپياېس) پر لغوه کېدو ژوره اندېښنه ښودلې ده.
د ماشوم ژغورنې نړیوال سازمان په خپل تازه راپور کې ویلي، چې د اپریل میاشتې په لومړیو ۱۶ ورځو کې نږدې ۵۰ زره افغان ماشومان له پاکستان څخه افغانستان ته ستانه شوي دي.
په پاکستان کې د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، جاپان د یادې ادارې د پروګرامونو د ملاتړ لپاره ۳ میلیونه امریکايي ډالرو مرستې اعلان وکړ. د جاپان له دغې مرستې به په پاکستان کې مېشت افغان کډوال او کوربه ټولنې ګټه واخلي.
د امریکا متحده ایالتونو حکومت له یو شمېر هغو افغان پناهغوښتونکو څخه، چې له ۲۰۲۱ کال وروسته امریکا ته ورغلي، غوښتي، چې په یوه اوونۍ کې باید له امریکا ووځي. که نه نو د قانوني اقداماتو له مخې به و اېستل شي.
د افغانستان لپاره ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنرۍ استازی عرفات جمال تورخم ته تللی تر څو له پاکستان نه راستانه شویو افغان کډوالو وضعیت و ارزوي. د دغو کډوالو پر وړاندې د سرپناه نشتوالی، بې روزګاري او اړین خدمتونه تر ټولو لویې ننګونې ګڼل کېږي.
په پېښور کې د کډوالو له استازو سره په یوه غونډه کې د طالبانو کونسل حافظ محب الله شاکر وايي، چې د اختر په ورځو کې یې د دغې ډلې له مشر ملا هبتالله سره ليدلي او په پاکستان کې یې د افغان کډوالو په تړاو خبرې ورسره کړې وې.
د ترکیې د بشري حقونو ډلې (IHD) ویلي، چې د ترکیې د زونګولدک جزایي محکمې د یوه ناقانونه افغان کډوال د وژنې په جرم شپږو ترکي وکړو ته نرمه سزا اورولې ده.
افغانستان ته د کډوالو ستنېدو سره هممهاله د طالبانو عدلیې وزارت د معاملاتو لارښونې دفترونو ته لارښونه کړې چې جایدادونه له پخوانیو ثبت شویو بیو لوړ په کرایه ور نه کړي. دغه وزارت وايي، که دا دفترونه د اصولو خلاف (کمېشن) واخلي نو دوی یې تر قانوني تعقیب لاندې نیسي.
د پښتون ژغورني غورځنګ مشر منظور احمد پښتین له پاکستان په زور د افغانانو د اېستلو په غبرګون کې د لاریونونو پیلولو خبره کوي. نوموړی وايي، دغه لاریونونه د اپرېل پر ۱۵ په چمن ښار کې له سیاسي ګوندونو او د سوداګرو ټولنې سره په ګډه پیلوي او وروسته به نورو ښارونو ته هم وغځېږي.
د پاکستان ډان ورځپاڼې په خپله تازه سرمقاله کې د لوېدیځو هېوادونو پر هغه چلند سختې نیوکې کړې، چې په پاکستان کې یې د خپلو افغان متحدینو د لېږد بهیرونه ځنډولي او له ژمنو سره سره ورته چندان پاملرنه نه کوي.
د سي این این د راپور له مخې، د امریکا یوې فدرالي قاضۍ د پنجشنبې په ورځ وویل، چې هغه به د ټرمپ ادارې ته دا اجازه ورنه کړي، چې د لنډمهالي قانوني خوندیتوب درلودونکو کیوبا، هایتي، نیکاراګوا او وینزویلا هېوادونو وګړو ته له امریکا څخه د وتلو امر وکړي.
د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزیر مولوي عبدالکبیر او په افغانستان کې د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ مشر عرفات جمال په ګډه ناسته کې د افغان کډوالو د ستونزو حل په موخه له پاکستان سره د درې اړخیزې ناستې پر جوړېدو خبرې کړې دي.
د هرات ولایت په اسلامکلا بندر کې طالب چارواکي وایي، چې هره ورځ شاوخوا ۳ زره او ۵۰۰ افغان کډوال له ایرانه هېواد ته ستېږي.